Kamienne kręgi jakie zachowały się w Odrach i kilku innych miejscach Pomorza to najdoskonalsze i w zasadzie jedyne widoczne, także dla laika, zabytki z czasów prehistorycznych. W I w. n.r. na Pomorzu pojawiła się ludność germańska – Goci, którzy przybyli ze Skandynawii podczas swej wędrówki nad Morze Czarne. Około 70 r. n.e. Goci przybywają nad rzekę Wdę. Osiedlają się w najbliższej okolicy miejscowości Odry w okresie 130-150 lat. Najbardziej widoczną pozostałość po Gotach – kręgi kamienne – archeolodzy uznają za miejsce plemiennych zebrań, miejsce gdzie odbywają się wiece. Goci chowają zmarłych w kurhanach z nasypem kamiennym, kręgach kamiennych i w części płaskiej cmentarzyska, gdzie wszystkie groby były początkowo oznaczone tzw. stellami. Łącznie odkryto ponad 640 grobów. Charakterystyczny dla Gotów jest brak broni w pochówkach męskich oraz bogate wyposażenie grobów kobiecych, które zasługują na szczególną uwagę, gdyż są wyposażone bogato w różnego rodzaju ozdoby, co pozwala przypuszczać, że kobieta – matka odgrywała ważną rolę w ówczesnym społeczeństwie.

Miejsce to posiada również bardzo cenne walory przyrodnicze. Rezerwat przyrody „Kręgi Kamienne” ma już 60 lat i jest uznanym rezerwatem przyrody, którego wyjątkowość to mchy i porosty kurczowo trzymające się głazów. Niektóre okazy mogą żyć po kilkaset lub nawet kilka tysięcy lat, w związku z czym są świadkami minionych wieków. Mam nadzieję, że lektura tej publikacji zachęci Państwa do odwiedzenia miejsca bogatego w bardzo interesującą historię i o wyjątkowych walorach przyrodniczych.

Grażyna Wera-Malatyńska

Prezes LGR „Morénka”