a) biograficzne: prof. Józef Borzyszkowski, Alojzy Budzisz (1874-1934) – życie i środowisko a jego twórczość jako jednego z najwybitniejszych pisarzy z kaszubskiej Nordy

b) literaturoznawcze: prof. Daniel Kalinowski, Wartość i wierność. O twórczości Alojzego Budzisza

c) językoznawcze: prof. Marek Cybulski, Język Alojzego Budzisza. Analiza i standaryzacja

a) Oryginalna pisownia z czasów wydania (lata 30-te XX w.). Utwory prozatorskie a także kilka form wierszowanych

b) Pisownia współczesna, standaryzowana, aktualnie obecna w piśmiennictwie kaszubskojęzycznym. Te same utwory co w wersji oryginalnej.

Urodził się 10 czerwca 1874 r. w Świecinie. Uczył się w gimnazjum w Pelplinie, następnie w seminarium nauczycielskim w Grudziądzu. W 1894 r. zdał egzaminy zawodowe i rozpoczął pracę nauczycielską. Od 1912 r. był już na emeryturze. Zamieszkał wówczas u rodziny w Karlikowie, gdzie został sołtysem. Od 1923 mieszkał w Pucku, w klasztorze sióstr elżbietanek. Zmarł 23 grudnia 1934 r. i został pochowany w Pucku. Jako autor kaszubskojęzyczny Budzisz opublikował w „Przyjacielu Ludu Kaszubskiego” aż 101 humoresek, w tym tak popularne i później przerabiane w szerszych ujęciach, jak Żelezôk przed sądę czy Jak Kuląmbószóv Krësztof tę Amerikę vëkrił. Po II wojnie światowej admiratorem pisarstwa Budzisza był Jan Drzeżdżon, który w 1980 r. wydał Modrą krainę, polskie tłumaczenie 43 humoresek przedwojennego twórcy. W 1982 r. w zbiorze Zemia kaszëbskô wyszły drukiem te same utwory, lecz w oryginalnej pisowni Budzisza, w opracowaniu Jana Drzeżdżona. Kilkanaście lat później, bo w roku 1996 Wydawnictwo Region opublikowało większą humoreskę Alojzego Budzisza Szlachcëca Njitkji sławetné dobëcé bjitwë szlachetné. W 2007 r. ta sama oficyna wydała zbiorczy tom utworów literata pt. Dokôzë. O atrakcyjności Budzisza świadczy również fakt, że jego opowiastka posłużyła jako scenariusz do komiksu Zabëtô bjitwa, jaki opublikowała Barbara Pisarek w „Pomeranii”. Budzisz jest uważany za najważniejszego literata północy Kaszub do czasów II wojny światowej.

dr hab. prof. UG Marek Cybulski – językoznawca pracujący w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego

prof. dr hab. Józef Borzyszkowski – historyk, autor wielu opracowań biograficznych, emerytowany profesor związany z UG oraz PAU

dr hab. prof. AP Daniel Kalinowski – literaturoznawca, historyk literatury kaszubskiej z Akademii Pomorskiej w Słupsku

lic. Roman Drzeżdżon – muzealnik, kaszubista, literat – pracownik merytoryczny Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej