• Òkrëszënë żëcégò
  • Òkrëszënë żëcégò

Òkrëszënë żëcégò (Okruchy życia)

20,00 zł
Brutto
Cena nie uległa zmianie

Drugi tomik poezji znanej pisarki kaszubskiej Bożeny Ugowskiej. Jak mówi sama autorka „Òkrëszënë żëcégò” to mój drugi tomik wierszy, który mówi o radościach i blaskach życia”.



Ilość

Òkrëszënë, òkrëszënczi colemało sã parłączą z chlebã. To je ò wiele, wiele mni niżle nëpczi, sztëczczi czë òdłómczi („Òdłómczi”, 1997), jak to bëło w nôdpisu pierszëznowi pòétny ksążczi rodzonégò w Miastkù Roberta Żmùda – Trzebiatowsczégò. Kòl nas, na Kaszëbach, téż to sã jednô z drobnotkama casta z cëkrã, chtërné sã sëpie na młodzowégò kùcha. Równak drëdżi zbiérk wiérztów Bòżenë Ùgòwsczi (z doma Szëmańsczi) bënômni na pòczątkù ni mô nick wespólnégò z wiodrã domôcëznë, z miodnyma szmakama. Lëreczny pòdmiot przed wszëtczim òtmikô swòje dëchòwé bënë, a tamò jak w schòrzałim cele widzec je rena za reną, bòlącé za bòlącym.

Jakò czëtińc pierwszi ksążczi z wiérztama aùtorczi „Zdebło na swiat cësniãté” (1996), jô mógł tak samò rzec, jak to prawie zakùrôtnił redaktor Stanisłôw Pestka (piesniodzejôrz Jan Zbrzëca) w swòji recenzji ògłoszony w „Pòmeranii” (gromnicznik 1997, str. 44): „W ji wiérztach zebrónëch w debiutancczim tomikù (…), wëprzednioné òstałë pòsobné domôcé wôrtnotë: proscëzna, wiara w jistnienié wëższégò pòrządkù i szëkù, ùsadzonégò przez Bòga, òczarzenié snôżotą przemijającégò swiata, chwôlba bezùstanny robòtë, òblubienié tegò wszëtczégò, co je domôcé, pòkòra, chtërna parłączi człowieka z jegò kawlã, wzbògacenié i pògłãbianié swòji tożsamòscë”.

Jô zapamiãtôł tã pierszëznową pòétną ksążkã òsoblëwie z wiérztë „Rozpôl w sobie głód jistnieniô”. To béł wedle mie taczi apartny manifest młodegò pòkòleństwa - òsoblëwie pòetów i artistów - Kaszëbów lat dzewãcdzesątëch dwadzestégò stalata. Òn mie zwãcził prawie jak „Òda do młodectwa” Adama Mickewicza czë „Daremné żôle”(„Trzeba ale z żëwima w przód jic…”)Adama Asnyka.

Në i terô më jesmë ò dwadzesca lat starszi. Jak tamto wòłanié brzëmi dzys? Czë jesz żëwo je ùdba, że trzeba rozwalëc stôri swiat, a zbùdowac nowi? Czë lërëczny pòdmiot mô jesz tak wiele w se rësznotë, chãcë i zôwzãcô? Czë dali më chcemë sygac pò nowé zëcé? Czë jesz dali chce sã nama jic stronã romanticznëch rojitwów?

Jawernota biwô smãtnô i parcanô, biédnô i krëjamnô, nafùlowônô je tim co tuwò i ters.  Starszi i starkòwie pòkazëją sã w chlëchnëch  i sentimentalnëch òbrôzkach, nawetka dzectwò òtmikô sã barżi na stronã smãtkù niżle bezjiscenkù. Drësze, chtërny òstawilë pò sobie mileczné zrëchë, mùszële òdińc, òddzãkòwac sã nawetka czasã bez słowa, jak Òjc Swiãti Jan Paweł II, chtërnémù na kùńc żëcô òdebrało mòwã. Czemù przë jich przëwòłiwanim towarzi tëlé i jaż tëlé łzów? Czë je to leno białgłowskô słabòta? Jô mògã sã leno doscygac. A tak pò prôwdze w pòézji òsoblëwie mùszi bëc krëjamnota; bez ni ma ani môłi, a tim barżi wiôldżi lëteraturë.

Piesniodzejôrka je nadzwëczôj wrażëlwô na lëdzką krziwdã – òsoblëwie dzecy, lëdzy òdsadzonëch, słabëch, schòrzałëch. Nawetka sóm Bóg w pòezje Bòżenë Ùgòwsczi je jakbë daleczi òd Wszechmògącégò, a czësto krótkò wëòbrażeniô człowieka zajisconégò, jakbë ùrzasłegò swiatã, a jesz do tegò sómnégò, òpùszczonégò.  A równak pòétka mô mòcną swiądã, że swiat – òkróm tegò òdwiecznégò smãtkù – je sóm w se cëdowny, widzałi jakò stwôrzba, że cëdã je samò jistnienié, że òno je dobrocą i bëlnotą; co wicy, że nen swiat pòwstôł z miłosnégò chùchù Przedwiecznégò, a Òn z miłoscë do grzésznëch lëdzy, chtërny Gò òdrzucëlë, dôł jima Jedinégò Sëna, żebë Nen przëniósł Ùsprawielëwienié, to je w całoscë Zbawienié.

Tak ju je, że swiat z dzectwa, młodoscë chùtkò òdchôdô; zdżinął celesno, a ters jesz stôwô sã corôz barżi daleczi, nie do ùchwôceniô i nié do pòwróceniô. Òstôwają leno miona, nôzwëska, néga je ju jakbë za dôką. Ale piesniodzejôrka jidze dali, niedosłownô prawie sã pitô : co bãdze pò żëcym tuwò na zemi. Ju terô w jaczis mierze òddzãklòwuje sã z tim nôdzwëczôj apartnym, òsoblëwim jistnienim, chtërnégò wëfùlowanim je czas i zdrzi tamò, gdze je ”wiecznosc bezczasu”, gdze „w mòdrim Jeruzalemie - jak pòdczôrchùje Ewanieliô, Apòkalipsa swiãtégò Jana - w nòwim swiece, nie bãdze łzów, smãtwë, ani krzikù, ani bólu”. A tuwò na zemi jesz kòżdimu, czë bëlnymù, czë zleczińce równô zelono rosce trôwa na grobie.

Człowiek w pòezje Ùgòwsczi prawie na zemi, na ti dolëznie jiwru, je na wiedno sparłączony z samòtnoscą, cerpienim, bólem, bò tuwò je wpisóny w materiã żëwą i nieòżëwioną, a ta gò we wszëtczim ògraniczô. Lëdze z nôtërë są dobri, ale krëjamnotą je czëmù jidą w stronã złégò. Cãżkò je rozmiec krziż, pò co i dlôcze òn je; më jidzemë pò ti zemi jak slepi, ùpôdómë i sã dwigómë, i tak pò prôwdze jesmë niezaradny jak dzece. Ni ma jiny radë dlô człowieka wiarë, jak w całoscë òddac sã Bògù, zawierzëc jemù dëcht prawie jak dzece starszim. Pòdmiot lërëczny kòżdégò dnia – òd wczasnégò rena pò pózny wieczór, abò jesz nawetka òbczas nieprzespójny nocë, żëje w rozmòwach, rozmiszlaniach z Jezësa, Mariją. Zwierzô sã jima z nôdrobniészëch jiwrów, żôli sã, ale téż rozmieje pòdzãkòwac za kòżdi sztërk redosce. Bóg w jegò żëcym je jak nôbarżi òsobòwi, personalny, mòżemë rzec jistniejący baro krótkò cebie i mie, jidze z nim pògadac jak z òtemkłim i wërozmiałim zemsczim òjcã; tak na pòzdrzatk Òn nie òdpòwiôdô, môłczi, ale pò prôwdze z kòżdim, chto sã do niego zwrócô, ùtrzimiwô rozmòwã przez znaczi, przez to co tobie sã prawie w tim czë w jinym sztóce zdarzi, wësłëchiowô ce, czerëje twòjim żëcym, żele te tegò prawie chcesz.

Pòétnô ksążka Bòżenë Ùgòwsczi tak jak w różańcu skłôdô sã w krëjamnotów bòlesny i widù, redosny i chwalebny. Të ji òkrëszene tak pò prôwdze pòkazëją sã jak pôcôrczi. Lëreczny pòdmiot rozmieje sã redowac z wszëtczégò, co sã nazéwô żëcym. To są na nen przimiôr „òkrëszenë gòdowégò rozredaniô”.  Czedë Pón sã rodzy tej Jegò jasnota rozwidniwô nawetka kòmùdnosc, smãtk, jak w wiecznoscë sëszi łzë, rozséwô Miłosc. Dëcht to samò je òbczas Jastrów, czej nie wiedzec jak i czedë wëchôdô wid, „Wiôldżi Noce nôdzeja redosnô”. W całoscë wszëtczé swiãta, wspòminanié swiãtëch mionów, Dëcha Swiãtégò w zemsczim kalãdôrzu są pòwtôrzającyma dlô nas lëdzy sztërkama Bòżi chwałë, redosce i widù. Gòdë i Jastrë są w nas, le mùszimë chcec je ùzdrzec i pamiãtac: Jëzes ùmarł, ale pò trzech dniach Zmartwëchwstôł, to je zrobił nama niezniszczalną turã do Nieba.

To je prawie alegòriczny òbrôz ti ksążczi – pò cemnicach bólu i smãtkù, cierpieniô i jiwru przëchôdô jasnisti wid, chtëren nawetka przeńdzewô przez tã bezstialską materiã. Na kùńcu ksążczi „Òkrëszëné żëcégò”, aùtorka rodã z Łebińsczi Hëte wsadzëła dwadzesca dwa wiérztë w pòlsczim jãzëkù. Òne sã dosc jistné do tëch kaszëbsczich z zmëszleniama nad zmùdą codniowégò żëcô, cãżarama jistnieniô i przemijaniô, ale òstateczno dobëwô Miłosc, dëch ta z ewanielicznégò himnu swiãtégò Pawła, co, „…wszëtkò znosy, wszëtczémù wierzi, we wszëtczim pòkłôdô nôdzejã, wszëtkò przetrzimô. Miłosc nijak nie ùstôwô”.

 

                                                                                                          Stanisłôw Janka



Indeks : 313 978-83-63538-88-0

Opis:

Format:
13x21
Język:
kaszubski, polski
Liczba stron:
120
Oprawa:
twarda
Wydawca:
Wydawnictwo Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
Miejsce i rok wydania:
Gdańsk 2016

Specyficzne kody :

Stan: Nowy

Zobacz także

Produkty w tej samej kategorii:

Jan Drzeżdżon. Twórczość Kaszubska

"Twórczość kaszubska" - 11 tom z serii Biblioteki Pisarzy Kaszubskich w opracowaniu Marka Cybulskiego i Daniela Kalinowskiego. Książka przybliża utwory prozatorskie i poetyckie Jana Drzeżdżona.

Cena 35,00 zł
Raptularz kaszubski

Kaszubski raptularz to tomik recenzji, esejów i artykułów złożony w całość dzięki porządkowi gatunkowemu omawianych utworów i zjawisk.

Cena 29,00 zł

Promocje

244x316reklama kaszubska ksiazka mala_2.png

https://kaszubskaksiazka.pl/szukaj?ticats=0&s=bycio