Przedkładany tutaj tom, zatytułowany Zapisane i ocalone. Twórczość literacka Anny Łajming, zawiera teksty poświęcone różnym gatunkom i aspektom literatury stworzonej przez autorkę Czterolistnej koniczyny. Artykuły dotyczą różnych zagadnień, które wiążą się zarówno z kwestiami życia literackiego, jak i warsztatu artystycznego; zarówno problematyki opisywanej w tradycyjnych metodologiach badawczych, jak i poprzez ujęcia nowsze…
Publikacja podzielona została na trzy części. Pierwszą, ukazującą z najszerszej perspektywy poznawczej prozę Łajming, rozpoczyna artykuł Józefa Borzyszkowskiego Dzieła Anny Łajming w językach obcych i ich tłumacze, w którym autor przybliża nam pracę współczesnych translatorów, propagujących w innych kręgach kulturowych niepowtarzalny świat Kaszub. Druga jest wypowiedź badawcza Adeli Kuik-Kalinowskiej Surowa prawda życia…, w ramach której poddaje się głównie analizie opowiadania pisarki, tak specyficznie nasycone różnymi odmianami realizmu. Jako trzeci pojawia się tekst Zbigniewa Zielonki Fenomen Anny Łajming, w którym badacz opisuje uniwersalne składniki prozy pomorskiej.
Druga część książki ukazuje nowe tematy badawcze i metody badań literackich zastosowane do twórczości Autorki z Przymuszewa. Najpierw pojawia się tutaj tekst Daniela Kalinowskiego Dramaturgia Anny Łajming. Tematy i konwencje, przybliżający zagadnienie kręgu tematycznego i przyjętych przez Autorkę konwencji dramaturgicznych. Później znajduje się poststrukturalistyczny artykuł Tomasza Derlatki Polifonia w twórczości prozatorskiej Anny Łajming, w którym z precyzją i wnikliwością przedstawiony został specyficzny model narracji pisarskiej. Na końcu w tej grupie występuje tekst Katarzyny Szymańskiej Geopoetyka miasta i wsi… z analizą figur miasta i wsi zawartych w tomie prozatorskim Młodość z punktu widzenia jednej ze współczesnych metodologii badawczych.
Ostatnia część artykułów to bardziej szczegółowe analizy i interpretacje elementów świata przedstawionego prozy Anny Łajming. Pojawiają się tutaj teksty Jowity Kęcińskiej-Kaczmarek, ze szczegółowym odnotowaniem elementów świata natury – Krajobraz pomorski..., Krystyny Lewny Bieda jako czynnik destrukcyjny w życiu bohaterów „Nad jeziorem”..., dotyczący realiów życia gospodarczego i ekonomicznego na Kaszubach. Kolejne wypowiedzi w tej grupie tekstów to szkic Bożeny Ugowskiej Wartością była codzienność... Kaszuby w literackiej pamięci Anny Łajming, odnoszący się do pomorskiej rzeczywistości obyczajowej i historycznej, oraz Łukasza Zołtkowskiego W świecie zjawisk nadprzyrodzonych. O wierzeniach w „Czterolistnej koniczynie”..., poświęcony wybranym aspektom wierzeń i przesądów dziewiętnastowiecznej społeczności Kaszubów.
Książkę kończy szczególny dodatek biograficzny, przygotowany przez Andrzeja Buslera, w którym odnajdziemy listy Autorki do kaszubskiego wydawcy – Wojciecha Kiedrowskiego. Komentarz Andrzeja Buslera Odkryli diament. – O publikowaniu i popularności pisarstwa Anny Łajming pozwala na docenienie roli środowiska Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i działań Izabelli Trojanowskiej w odkrywaniu talentu Pisarki.

(Ze Wstępu)