Książkę stanowi 19 opowiadań autorstwa Józefa Ceynowy, opisujących życie mieszkańców miejscowości Kuźnica na Półwyspie Helskim w początkach XX wieku. Losy bohaterów przeplatają się w nich z wydarzeniami z historii Kaszub. Opowiadanie te zostały spisane w latach 70. XX wieku.

Przypadek byłego województwa elbląskiego

W I części, mającej charakter opracowania naukowego, przedstawiono ogólne kwestie związane z osadzaniem w niemieckich obozach koncentracyjnych więźniów w ramach instytucji aresztu ochronnego, omówiono kategorie więźniów obozu, podobieństwa i różnice występujące w różnych obozach koncentracyjnych. W poszczególnych rozdziałach omówiono więźniów policyjnych z takich organizacji jak Armia Krajowa, Szare Szeregi, Tajna Organizacja Wojskowa "Gryf Pomorski" czy Polska Armia Powstania.

W II części zamieszczony jest wykaz więźniów policyjnych osadzonych w KL Stutthof. Wykazowi nadano formę tabeli zawierającej 10 kolumn, obejmujących następujące dane: numer więźnia, nazwisko, imię, data urodzenia, adres, kategoria więźnia, jednostka kierująca, dzień osadzenia, przynależność państwowa, uwagi.

Materiały z konferencji naukowej, która odbyła się 4.X.1996 roku w Wejherowie. Książka wydana pod redakcją Józefa Borzyszkowskiego.