Od Redaktora

Znany pomorski artysta Marian Kołodziej, mówiąc o jednej ze swych monograficznych wystaw „Zdarzyło mi się w Gdańsku”, dodawał „koło Kartuz”. Oczywiście, znaczenia Gdańska dla Pomorza nikt nie zamierza negować, ale w tym roku warto zwrócić szczególną uwagę także na miasto w samym sercu Kaszub. Kończą się tam właśnie obchody sześćset trzydziestej rocznicy ufundowania klasztoru braciom z praskiego domu zakonnego kartuzów, co dało początek dzisiejszemu miastu. Niektórzy mówią, że Kartuzy są „w cieniu kolegiaty”, ale trzeba przyznać, że nawet gdyby tak było, to po ostatnich pracach w tej świątyni i wokół niej jest to cień wyjątkowo piękny i dostojny.

Swoją rocznicę powstania – bardziej okrągłą, bo osiemsetną – świętuje też w tym roku Żukowo, nekropolia księżnych kaszubsko-pomorskich. Józef Belgrau na łamach „Pomeranii” przypomina początki Żukowa, które podobnie jak Kartuzy swój rozkwit zawdzięcza zakonowi.

Obie te miejscowości przez wieki wywierały ogromny wpływ zarówno na duchowe, jak i kulturalne oraz gospodarcze życie sporej części Pomorza. Czy tak jest i dzisiaj? Działaniom podejmowanym przez kartuskie instytucje upowszechniania kultury przyjrzymy się w tym numerze, a do „stolëcë kaszëbsczégò wësziwkù” wrócimy w styczniu.

A jako że to ostatni numer naszego miesięcznika w tym roku (Roku Młodokaszubów), chcemy gorąco podziękować naszym Czytelnikom za to, że byli z nami i nie tylko czytali, ale i pisali do nas, telefonowali z pochwałami i uwagami – na każdym kroku dawali znać, że traktują „Pomeranię” jako swoje pismo, na którym im zależy. Jesteśmy Państwu za to bardzo wdzięczni. Mamy nadzieję, że w nowym 2013 roku – jubileuszowym dla naszego pisma, które będzie świętować 50-lecie – ta współpraca, czyli współtworzenie „Pomeranii” będzie trwać i się rozwijać.



W NUMERZE:

2 Od redaktora

3 Listy

4 Z drugiej ręki

6 REFLEKSJE NAD REGIONALIZMEM GDAŃSKIM Marek Adamkowicz

11 PRZYWRACANIE BLASKU Z ks. Piotrem Krupińskim rozmawia Edmund Szczesiak

14 MIĘDZY TRADYCJĄ A NOWOCZESNOŚCIĄ Zofia Watrak

17 Z DZEJÓW KARTËSCZÉGÒ APTÉKARSTWA Jerzi Nacel, tłom. Danuta Pioch

21 TAK SÃ WSZËTKÒ ZACZÃŁO Józef Belgraù

23 BÒ W BÔJKACH JE WSZËTKÒ Z Duszanã Pażdżersczim gôdają Edita Jankòwskô-Germek i Pioter Léssnaù

25 Z MIŁOŚCI DO REDY Bogusław Breza

27 TACZÉ TO BËŁO ŻËCÉ Stanisłôw Hasse

28 KLEKÒTKA

29 NIÉ LENO PISANIÉ Dariusz Majkòwsczi

30 SZKIC DO PORTRETU MACIEJA KILARSKIEGO (CZĘŚĆ 1) Jolanta Justa

33 ÙCZBA 17. GÒDË I SYLWESTER Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch

I–VIII Najô Ùczba

35 NA MOSTKU KAPITAŃSKIM LUB ZA BURTĄ Marta Szagżdowicz

36 ASUBA I KACUBA (CZĘŚĆ 5) Jacek Borkowicz

38 KOCIEWIE PAMIĘTA Ryszard Szwoch

39 „KASZËBSCZI NOBEL” Marika Jelińskô, Kasza Główczewskô

40 WSPANIAŁA AŻ DO ŚMIERCI Kazimierz Ostrowski

40 CËDOWNÔ JAŻ DO SMIERCË Tłom. Bòżena Ùgòwskô

42 KASZËBSCZÉ KALÃDÔRZE Róman Drzéżdżón

44 HUSKY NA PÒMÒRZIM Maya Gelniôk, tłom. Jiwóna i Wòjcech Makùrôcë

46 W GNIEŻDŻEWIE PRZED… LATY Jerzy Samp

48 GWJIZDÓR Zyta Wejer

49 PÓKI SĄ WESELA Maria Pająkowska-Kensik

49 Działo się w grudniu

50 MOJA POMORANIA Ze Sławiną Kosmulską rozmawia Miłosława Kosmulska

52 NOWI SYMBÒL NORDË? Matéùsz Bùllmann

53 Wiérztë. Gwiôzdczi, aniołë, danka… 54 Lektury

57 JESZ JE WIELE PÒMÒRZANÓW DO ÒDKRËCÔ... Ana Glëszczëńskô, Karolëna Keler

59 Klëka

65 CZAS TWARDYCH SUMIEŃ Tomasz Żuroch-Piechowski

66 JAK ÒBARCHNIEC NA GÒDË Ana Glëszczëńskô

67 NIE STRZELAC DO ÒRGANISTË Tómk Fópka

68 KÙŃC SWIATA Rómk Drzéżdżónk