Ks. ppłk Józef Wrycza (1884–1961). Biografia historyczna
Jest to pierwsza naukowa biografia poświęcona jednemu z najważniejszych Kaszubów i znanych Pomorzan. Józef Wrycza – ksiądz, wojak, narodowiec, uczestnik życia politycznego II Rzeczypospolitej – przetrwał w pamięci współczesnych jako człowiek zaangażowany w walkę o niepodległość Ojczyzny, gotowy złożyć za jej sprawę najwyższą ofiarę.
Prezentowana praca to owoc rozprawy doktorskiej Krzysztofa Kordy obronionej na Uniwersytecie Gdańskim. Praca została przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Borzyszkowskiego, uzupełniona o uwagi recenzentów (prof. dr. hab. Mieczysława Wojciechowskiego i prof. dr. hab. Mariana Mroczko), bogato ilustrowana (ponad 100 zdjęć, w większości z rodzinnego albumu Wryczów), napisana przystępnym językiem, stanowi doskonałą lekturę dla wszystkich, którym bliskie są dzieje kaszubsko-pomorskie i wybitnych postaci Pomorza.
Jest to pierwsza naukowa biografia poświęcona jednemu z najważniejszych Kaszubów i znanych Pomorzan. Józef Wrycza – ksiądz, wojak, narodowiec, uczestnik życia politycznego II Rzeczypospolitej – przetrwał w pamięci współczesnych jako człowiek zaangażowany w walkę o niepodległość Ojczyzny, gotowy złożyć za jej sprawę najwyższą ofiarę. Równocześnie ta niezwykle barwna postać budzi wiele skrajnych emocji i ocen, co zainspirowało Autora do napisania niniejszej biografii.
Praca dr. Kordy omawia postać księdza-wojaka z możliwie szerokiej perspektywy. Prezentuje go jako kapłana, ale także działacza społecznego, żołnierza oraz polityka związanego z Narodową Demokracją. Ukazuje sylwetkę księdza zaangażowanego w ruch młodokaszubski, „powstańca” w Chełmży, żołnierza generała Józefa Hallera przyłączającego Pomorze do Polski. Książka prezentuje losy Wryczy – przywódcy powstańców i wojaków z Kaszub w okresie międzywojennym, polityka endecji prześladowanego przez sanację, bohatera „Gryfa Pomorskiego”, ściganego w okresie drugiej wojny światowej przez Niemców, a po wojnie – przez komunistów.
Spis treści
Wstęp 9
ROZDZIAŁ 1. MŁODOŚĆ, EDUKACJA
I PIERWSZE LATA POSŁUGI KAPŁAŃSKIEJ
1.1. Środowisko rodzinne i lokalne 15
Z dziejów rodu Wrycza-Rekowskich (rodzice, rodzeństwo, Zblewo i jego
mieszkańcy w XIX wieku) 15
Nauka w szkole powszechnej i gimnazjum 22
Filomata pomorski 31
1.2. Studia w Seminarium Duchownym w Pelplinie i pierwsze lata ka-
płaństwa 40
Seminarium pelplińskie 40
Program studiów 40
Rola biskupa diecezjalnego 41
Rektor i profesorowie seminarium 43
Okres studiów i koledzy seminaryjni księdza Wryczy 45
Wikariat 47
Wikariusz w Borzyszkowach, Jastrzębiu, Lisewie i Grucznie 47
Ksiądz Wrycza w Śliwicach u boku księdza Stanisława Sychowskiego –
jednego z czołowych organiczników pomorskich 53
Specyfika pracy duszpasterskiej w Jastarni i Żarnowcu 62
Fascynacja kulturą Kaszubów 70
W Kółku Historycznym 70
W Verein für Kaschubische Volkskunde 74
W kręgu „Gryfa” i młodokaszubów 76
Członek Spółki Wydawniczej „Gryf” 83
S006 Józef Wrycza (1884–1961)
ROZDZIAŁ 2. „POWSTANIEC” I KAPELAN WOJSKA POLSKIEGO
2.1. Działalność narodowa i „potyczki” z Rossbachem w Chełmży 87
Inicjator Towarzystwa Młodzieży Polskiej w Chełmży 87
Delegat na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu 91
Powstanie i działalność Powiatowej Rady Ludowej w Chełmży 94
Potyczka z Rossbachem i „Powstanie w Chełmży” 96
2.2. W Wojsku Polskim 111
Żołnierz Wielkopolski i kapelan w armii generała Hallera 111
Udział w przyłączeniu Pomorza do Polski w 1920 roku, Zaślubiny z Morzem 114
Żołnierz 63. Pułku Piechoty (toruńskiego) – udział w wojnie z bolszewikami 127
Duszpasterz wojskowy na Wołyniu w latach 1920–1924 135
ROZDZIAŁ 3. PROBOSZCZ I NARODOWIEC.
I OKRES WIELEWSKI KSIĘDZA WRYCZY (1924–1939)
3.1. Proboszcz i społecznik we Wielu 143
Obraz parafii wielewskiej 143
Działalność duszpasterska, społeczna i kulturalna 151
Współpracownicy duchowni i świeccy 159
Kalwaria i ruch pielgrzymkowy 167
Sławne osobistości z wizytą we Wielu 172
Kaszubskiej pasji proboszcza ciąg dalszy 174
3.2. Działacz Towarzystwa Powstańców i Wojaków DOK VIII 180
Towarzystwo Powstańców i Wojaków we Wielu 180
Zjazd grudziądzki i utworzenie secesyjnego Towarzystwa Powstańców
i Woja ków księdza Wryczy 189
Działalność secesyjnego Towarzystwa Powstańców i Wojaków na Pomorzu
(struktura, zjazdy, rola Wryczy) 194
3.3. Przywódca Narodowej Demokracji w powiecie. Konflikty w parafii 207
Endecja oraz Obóz Wielkiej Polski we Wielu i pow. chojnickim 207
Zmagania z „sanacją” na gruncie lokalnym 218
Strajk szkolny we Wielu w 1933 roku 223
Procesy księdza Wryczy i uwięzienie w Rywałdzie 229ROZDZIAŁ 4. OKUPACJA I OSTATNIE LATA ŻYCIA KSIĘDZA WRYCZY
4.1. Pod okupacją hitlerowską 243
Aresztowanie i ucieczka 243
W ukryciu na terenie parafii wielewskiej, leśnieńskiej, sulęczyńskiej
i ugoskiej 245
Prezes Rady Naczelnej Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” 262
Konflikt w „Gryfie” a postawa księdza Wryczy 272
4.2. Ponownie proboszcz we Wielu i kanonik w Tucholi 283
Powrót do Wiela 283
Przedsięwzięcia w parafii. Spółdzielnia „Nadzieja” 286
Okoliczności przenosin do Tucholi 288
Parafia tucholska (majątek, kościół, środowisko parafialne) 293
Duszpasterstwo w Tucholi i organizacje parafialne 295
Wikariusze – księża Józef Rocławski, Edmund Kosznik i inni 300
4.3. Niepokorny obywatel PRL 302
Obiekt zainteresowania Urzędu Bezpieczeństwa 302
Zatargi z władzą komunistyczną 307
Przejście na emeryturę i śmierć 316
Zakończenie 329
Summary 343
Bibliografia 345
Wykaz skrótów 366
Spis fotografii 368
Spis rysunków 375
Indeks osobowy 377
Indeks geograficznych 383
Aneksy 389
Indeks : 163 978-83-62137-85-5
Opis:
- Wydawca:
- Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie
- Format:
- 16,5 cm x 23,5 cm
- Język:
- polski
- Liczba stron:
- 424
- Oprawa:
- twarda
- Miejsce i rok wydania:
- Gdańsk 2016
Specyficzne kody :
Stan: Nowy
Zobacz także
-
Kaszuby przez wiekiCena 70,00 zł
Klienci, którzy zakupili ten produkt, kupili również:
Niepublikowana dotychczas sztuka sceniczna Aleksandra Labudy, wiążąca się tematycznie z dziejami Pomorza w XIII wieku. Wydawca opublikował ją w wersji znormalizowanej, uzupełnionej o słowniczek autorstwa prof. Jerzego Tredera i przepisanej z oryginału przez Edmunda Kamińskiego.
Wieloautorska praca monograficzna pod redakcją Daniela Kalinowskiego.
Zbiór wybranych felietonów
Kaszubską Kapelę Rodzinną BAS tworzą trzy pokolenia: Teresa i Henryk Klasowie, ich córka Lucyna Czaja, synowie Leszek, Piotr i Łukasz oraz wnuki: Paweł i Małgosia Czajowie oraz Igor i Wiktor Klasowie (synowie Leszka).
Produkty w tej samej kategorii:
Zapisane w pamięci to wycieczka w przeszłość nestora i współtwórcy polskiej skandynawistyki – w jarocińskie dzieciństwo, w PRL-owską rzeczywistość, w rok 1970, gdy organizował na Uniwersytecie Gdańskim Zakład Języków i Kultury Krajów Skandynawskich, po gwałtowne zmiany lat 90. Ciesielski przywołuje nie tylko wydarzenia ze swojego życia osobistego, ale i staje się kronikarzem minionej epoki.
zebrał i opracował J. Borzyszkowski
Książka zawiera cenne i udokumentowane świadectwa ludzi wysiedlonych z Pomorza i Kaszub na ziemię łosicką na Podlasiu.
Pierwsze wydanie biografii ks. bpa Konstantyna Dominika napisanego pół wieku temu przez Klemensa Derca opatrzone wstępem, przypisami oraz dodatkowymi ilustracjami przez prof. dr hab. Józefa Borzyszkowskiego.